Ons talent is eigenlijk een liefdevolle kracht. Het wil iets dat vastzit in beweging brengen. Toch is ons talent ook prestatiegericht. Die beweging moet per se komen in de ogen van ons talent. Ik kom op deze invalshoek vanwege een recente gebeurtenis. Iemand wilde graag stewardess worden bij een vliegmaatschappij. In de eerste stap van het sollicitatieproces is zij meteen afgewezen. Met deze reden:

Uit de vragenlijst blijkt dat je de competitie met anderen niet opzoekt. Je vindt het niet zo nodig om jezelf te bewijzen. In het werk ben je niet bezig om met anderen te concurreren en om te proberen hun prestaties te overtreffen.

Wat een wonderlijke redenering dacht ik gelijk. Het referentiepunt wordt gelegd bij de collega’s. Je moet beter willen worden dan zij. Terwijl ons talent zich juist richt op de afnemer, op de ander die iets nodig heeft of die ergens mee zit. Talent werkt op z’n tegendeel. Het wordt wakker als het tegendeel in beeld verschijnt. Als iemand of een situatie in mineur verkeert, wordt het talent ‘opvrolijken’ wakker. Als een vergadergesprek in complexiteit verzandt, wordt het talent ‘vereenvoudigen’ wakker. Dat is de schoonheid van talent. En dat is wat ik de liefdevolle kracht noem. De eigenaar van een talent krijgt inspiratie. En die geestelijke impuls wil altijd iets goeds. Wil blokkades opheffen, ruimte maken, ontknopen, losweken, relativeren, ontpiekeren en ga zo maar door. De ander is terechtgekomen in een benauwdheid, ons talent merkt dat en produceert meteen een bevrijdende impuls. Op honderd en één verschillende manieren.

Dat is het beginmoment, het aanslaan van talent. Daarna moet er gewerkt worden. Dan gaat het erom hoe de impuls van jouw talent die ander kan bereiken. En dat kan nog een hele klus zijn. Want gek genoeg zit er bij de afnemer vaak weerstand. Iemand is bijvoorbeeld gehecht aan complex denken, aan piekeren, aan zwaarmoedige gevoelens en wil daar niet zomaar uit. Dan wordt ons talent uitgedaagd om ingangen te zoeken die de benauwdheid doorbreken. Linksom, rechtsom, vriendelijk, streng. Het valt mij op dat ik als talent eigenaar behoorlijk fanatiek kan worden. Ik wil echt iets bereiken. En ik blijk dan ook best volhardend, geduldig en vastbesloten te worden. Dat zou je best prestatiegericht mogen noemen. Mijn vrouw heeft als talent ‘leerling’. Dat begreep ik aanvankelijk niet zo goed. Je bent toch van nature zelf een leerling, omdat je talent zich wil ontwikkelen. Tot ik zag dat zij het lerende vermogen bij de ander wil openen. En ik menigmaal verbaasd was te zien hoe zij met eindeloze volharding de onwil om te leren bij de ander probeerde te doorbreken.

Ik vind het prachtig dat de energie van talent eigenlijk fanatiek kan zijn. Je zet je als eigenaar in om hoe dan ook iets te doorbreken. Daar gaat het om wanneer er in allerlei professionele situaties iets echt opgelost moet worden. En dat zou zelfs gelden voor het beroep van stewardess. Ook in die rol zitten allerlei routineachtige vaardigheden. Allemaal prima. Echter, een goede stewardess heeft daarbovenop een scherp oog voor de passagiers die zich om wat voor reden ook niet op hun gemak voelen. Die bepaalde mensen verdienen de uiterste inzet van het bijzondere talent dat in iedere stewardess woont. Beoordeling van geschiktheid zou zich dus niet moeten richten op een concurrerende attitude jegens collega’s, maar op de bereidheid jezelf met hart en ziel in te zetten voor de passagier.